To, czy ze sobą współpracują, tylko współistnieją czy wręcz się wzajemnie zwalczają, będzie miało decydujący wpływ na wyniki w perspektywie długoterminowej.
Na krótką metę można nie zwracać uwagi na zespół i na to, jaka atmosfera w nim panuje, na to, czy między pracownikami jest tzw. „chemia”. W długiej perspektywie jednak praktycznie niemożliwe jest osiąganie wybitnych rezultatów, jeśli każdy gra do innej bramki.
Patrick Lencioni, prezes The Table Group, amerykańskiej firmy doradczej zajmującej się zarządzaniem i budowaniem zespołów, wie o tym doskonale. I wyróżnia pięć cech wybitnych zespołów. Należą do nich: zaufanie, otwartość na konflikt, zaangażowanie, odpowiedzialność oraz dbałość o wynik.
Uważa, że jeśli na tych płaszczyznach występują dysfunkcje, to ciężko jest osiągać wyniki na miarę potencjału, jaki dany zespół ma „na papierze”. Że nie same kompetencje pracowników decydują o sile zespołu, a to, jaka panuje tam atmosfera i jak wygląda współpraca.
Moja praktyka pokazuje, że w zespołach − czy to sportowych, czy biznesowych − aspekty te często zostawiane są same sobie. I poddawane testowi „UDA” – uda się albo się nie uda… Bez świadomych działań, które mogłyby wzmocnić relacje i wzajemne zrozumienie, a tym samym wspomóc rozwój grupy.
Choć prawdą jest, że wiele się w tym temacie zmieniło i zmienia, istnieje jeszcze sporo do zrobienia w świadomym budowaniu relacji i zespołów.
Może się wydawać, że tego rodzaju działania są błahe, niewiele znaczące i nie dają konkretnych wyników – na których nam przecież zarówno w biznesie, jak i sporcie zależy.Okazuje się jednak, że jest odwrotnie. A relacje i atmosfera panująca w zespole są jednym z najważniejszych czynników motywujących.
Wpisuje się ona w jedną z trzech wrodzonych potrzeb psychologicznych człowieka będących składową „teorii samookreślania” stworzoną przez Edwarda Deci’ego oraz Richarda Ryana. Otóż według badaczy, jeśli te potrzeby są zaspokajane, jesteśmy produktywni, zmotywowani i szczęśliwi. Są to: potrzeba kompetencji, potrzeba autonomii oraz potrzeba związku z innymi.
Krótkofalowo jesteśmy w stanie obyć się bez poczucia bliskości i jedności z innymi, jednak jeśli chcemy tworzyć skuteczne zespoły długofalowo, to relacje z innymi będą jednym z głównych czynników, które pozwolą nam to osiągnąć.
Podobnie jak w związkach małżeńskich/partnerskich, gdzie o dobre relacje trzeba dbać na bieżąco i starać się o siebie nawzajem (może poza pierwszym okresem zakochania, kiedy rządzą nami hormony i wszystko wydaje się idealne), podobnie jest w zespołach. Samo nic się nie zrobi. Samo „jesteśmy razem” nie wystarcza. Potrzebne są mniejsze i większe gesty pokazujące, że o siebie nawzajem dbamy, wspólnie spędzany czas, wspólne cele i dążenia, które powodują, że chcemy przebywać razem i dbamy o rozwój tej relacji. Nie tylko na poziomie czysto zawodowym, lecz także w sensie prywatnym. Ponieważ każdy z nas jest przede wszystkim człowiekiem i to nasze człowieczeństwo potrzebuje uwagi i zaopiekowania. A jeśli tak się stanie, wtedy też pojawią się wyniki stricte biznesowe. Jeśli osoby, z którymi pracujesz na co dzień, są wyłącznie „znajomymi z pracy”, o których tak naprawdę nic nie wiesz, to wiedz, że jest dużo do zrobienia w temacie stworzenia skutecznego, a może nawet wybitnego zespołu.
A w odpowiednio zestrojonym zespole osiągamy coś, co w psychologii nazywane jest siłą synergii. Tutaj możemy osiągnąć dużo więcej, niż wskazywałaby na to suma poszczególnych jednostek. W matematyce 1+1 zawsze równa się 2. W psychologii 1+1 może wynieść zero, pół, 1, gdy coś nie gra, lub 2, 3, 5 a nawet 10, kiedy członkowie zespołu są gotowi pójść za sobą w ogień.
Świetnie dobrany, dobry zespół nierzadko potrafi pokonać drużynę składającą się z gwiazd, które jednak nie potrafią ze sobą odpowiednio współpracować.
Warto świadomie budować siebie zarówno jako członka zespołu, jak i jako lidera, wspomagając swój zespół w dostrzeżeniu w sobie nawzajem i w wykonywanej pracy czegoś więcej, niż tylko obowiązku wykonania swoich zadań. Zgodnie z tym, co po latach zrozumiał Michael Jordan – osoba mocno nastawiona na efektywność indywidualną, zdobywca wielu rekordów NBA w niezliczonej liczbie klasyfikacji – i co dało mu upragnione tytuły mistrzowskie (w sumie 6):
„Dzięki talentowi możesz wygrywać spotkania, ale to inteligencja i gra zespołowa sprawiają, że wygrywa się mistrzostwa”.
