Wielu pracodawców, chcąc, aby ich pracownicy jak najlepiej wykonywali swoje obowiązki, udostępnia im różnego rodzaju narzędzia wspierające pracę (np. komputery, telefony, tablety i inne). Pracownik dysponuje więc sprzętem, nierzadko o znacznej wartości, który ma być wykorzystywany do celów służbowych. Bardzo często również pracownik ma obowiązek zabierać ten sprzęt do domu, aby pozostawać w każdej chwili do dyspozycji pracodawcy.
Należy więc zadać sobie pytanie, czy sam fakt, iż pracownikowi został udostępniony tablet bądź telefon, nie tylko w godzinach pracy, powoduje u niego powstanie przychodu, który trzeba opodatkować. Wpierw należałoby odpowiedzieć na pytanie, kiedy możemy mówić o przychodzie pracownika. Stosownie do treści art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Przychód występuje więc wówczas, gdy mamy do czynienia z jakąkolwiek formą przysporzenia majątkowego dla pracownika.
Gdy takiego przysporzenia nie ma, nie powstaje przychód do opodatkowania. W sytuacji gdy pracodawca udostępnia tablet z możliwością połączenia internetowego do całodziennego użytku, z tym zastrzeżeniem, iż może on być używany jedynie do celów służbowych (np. lekarz, który musi mieć szybki dostęp do listy leków refundowanych, menedżer, który musi mieć nieograniczony dostęp do zasobów firmowych), nie można mówić o jakimkolwiek przysporzeniu majątkowym pracownika. Każdy pracodawca bowiem jest w stanie wykazać, iż tablet służy pracownikowi do celów związanych z wykonywaną pracą.
Organ podatkowy, chcąc opodatkować używanie tabletu przez pracownika, musiałby wykazać, iż tablet w rzeczywistości wykorzystywany był do zaspokajania jego potrzeb osobistych. Również w przypadku udostępnienia pracownikowi służbowego telefonu, bez możliwości używania go do celów prywatnych, nie można mówić o przychodzie pracownika. W sytuacji gdy telefon jest narzędziem wykorzystywanym na potrzeby pracodawcy, nie występuje realne przysporzenie majątkowe pracownika (patrz interpretacja Ministra Finansów – Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, sygn. IBPBII/1/415-528/11/ŚS).
Oczywiście, inaczej pod kątem podatkowym należy klasyfikować sytuację, gdy pracownik ma prawo wykorzystywać telefon do celów prywatnych, wówczas wartość świadczenia opłacona przez pracodawcę, a wykorzystana do celów osobistych, musi być uwzględniona jako przychód pracownika. Natomiast gdyby pracownik, mimo formalnego zakazu, używał telefonu służbowego nie tylko w związku z wykonywaną pracą i zostałoby to zauważone w toku kontroli, wówczas pracodawca miałby wobec pracownika roszczenie o charakterze cywilnoprawnym o zwrot poniesionych kosztów. Dopiero w sytuacji, gdyby takie roszczenie uległo przedawnieniu lub zostało pracownikowi umorzone, powstałby przychód, który powinien być opodatkowany.
Paweł Celiński
Specjalista ds. podatków dochodowyc
